28.Bölüm: Seydiköy Ziraat Mektebi

28.Bölüm: Seydiköy Ziraat MektebiGaziemir - Seydiköy Ziraat Mektebi (1902)

Dr. Erkan Serçe “Hüseyin Rifat 1914” kitabının 88. sayfasında şöyle anlatıyor: Mektep İzmir in cihet-i cenubisinde Aydın şimendiferi hattı güzergâhında kâin Seydiköy nahiyesinin şarkında sath-ı bahirden 132 m irtifasında havası gayet saf ve latif bir mevkide kaimdir. Mektebe gitmek için Punta (Alsancak) nam istasyon merkezinden şimendifere binerek bu mevkiin 14.km. de vaki Gaziemir istasyonuna indikten sonra bir buçuk kilometre imtidadında şose yolunu takip etmek kadar yarım saat Gaziemir den mektebe kadar 15 dakika imtida eder. Her gün İzmir den Aydın a hareket eden başka ayrıca İzmir den Gaziemir’e ve Gaziemir’den İzmir’e günde birkaç tren hareket eder. Mevsime göre tebeddül eden şimendifer tarifelerinden yaz mevsimine mahsus olan tarife ber vech-i atidir.
1909 yılında okula kabul edilecek olan öğrenciler için gazete ilanıyla duyuru yapılır: Seydiköy numune çiftliğine kain Bağcılık Ameliyat Mektebi Mart iptidasında (başında) küşat ile (açılarak) sekizinci devre-i tedrisatta (eğitim dönemine) mübaşeret edecektir (başlayacaktır). Bu sene kabul edilecek 12 nefer talebe nefs-i Manisa (Saruhan) ve Aydın Sancağı merkezleriyle Bayındır, Ödemiş, Soma, Kırkağaç, Bergama, Foça, Karaburun, Urla ve Çeşme kazalarından terfi ve intihab olunacaktır (seçilecektir).
Anlaşıldığı üzere, Seydiköy’deki bu mektep bölgesel bir kurumdur. Yörenin önemli ziraat merkezlerine kontenjan ayırmaktaydı. 1909 yılında okula Aydın sancağından kimse müracaat etmez. 1000 dönüm arazi üzerinde tatbiki eğitim alan öğrencilere verilen 200 kuruş az bulunmuştu. Bunun üzerine müfettişler uygulamalı eğitim kısmında inceleme yaptıktan sonra, 500 kuruş verilmesi gerektiği sonucuna vardılar. Ayrıca, 10 saat olan tarlada eğitim süresi de 5 saate indirildi. Müfettişler öğrencilere seminerler verecek, İzmir’de ziraat aletleri satan Mösyö Clark adlı biri de ziraat aletlerini okula getirerek öğrencilere tanıtacaktı.
Mektebe kabul edilecek öğrencilerde aranan özellikler:
Evvelen: teba-i Osmaniyeden zürradan (Osmanlı tebasından ziraatçı olacak)
Saniyen: hüsn-ü ahlak erbabından (İyi ahlaklı olacak)
Salisen: Sini (yaşı) on beş ile on sekiz arasında
İstenilen evraklar:
Evvelen: Tezkere-i Osmaniye
Saniyen; Belediyeden veya meclis-i idareden musaddık hüsn-ü hal mazbatası. (iyi hal belgesi)
Rabian: Tahsil ettiği mektebin şahadetnamesi
Okutulan dersler: Türkçe, Fransızca, Akaid-i diniye, Hesap, Hendese, Coğrafya-yı Osmanî ve Umumi malumat-ı medeniye, Bağcılık, sebze bahcıvancılığı, böçekcilik, Maiyat-ı Mütehemmire imali. 1905 yılında Padişah tarafından bağcılığın gelişmesi için 1902 (1318) senesi zarfında Seydiköy de kurulup açılmış olan ziraat Ameliyat Mektebine devam eden ziraatçılar bağcılığın her türlü usul ve kurallarını öğrenmekte ve şimdiye kadar hemen hemen 35 bağcı diploma almış olduğundan vilayet pek çok mahir ve vukuflu bağcılara sahip olacak demektir. Şu halde bağcılığın geleceğine gerektiği kadar hizmet edilmekte ise de son zamanlarda gazetelerde görülen yazılara bakılacak olursa California da bağcılarımıza rakip olmuştur. California üzümlerinin, ticareti ismi geçen üzümlerin derece derece piyasalarda tüketilmesini davet ettirecek bir meyil ve gelişme ortaya çıkarmaktadır. Senelik üretim 2.000.300 liraya ulaşıyordu. Bundan başka California da bağcılık sanatı yalnız yemeklik üzüm tüketimiyle sınırlı olmayıp külliyetli miktarda şarap da üretilmiştir. Şu halde vilayetimiz de muntazam bağ yetiştirmekle beraber üzümleri üretime sarfa ve yeni pazarlar oluşturmaya çalışılmalıdır. Bazı istatistiklere göre geçen sene 29.500.000 galon şarap üretilmiştir. Vilayetimiz dâhilinde Amerikan asma çubuğu yetiştirmek için Karşıyaka, Urla, Seydiköy ve Manisa da fidanlıklar mevcuttur. Bunlardan senelik kısmen köklü olmak üzere 1.000.000 kadar Amerikan asma çubuğu ortaya çıkarılmıştır. (105)
Yine o yıl başka bir yayında St. George, Nif, Torbalı, Seferihisar, Buca, Kızıldağ ve Seydiköy’ü kapsayan İzmir bölgesinde yerli olarak anılan üzüm üretimi şöyle verilmektedir:
40–45.000 kantar kırmızı kuru üzüm
75–80.000 kantar sultaniye
10–12.000 iri taneli kırmızı üzüm (iri kara)
Kırmızı üzümün ve sultaniyenin büyük bir kısmı Avusturya, İngiltere, Hollanda ve Mısır’a, çok az bir kısmı da Marsilya ve Odesa’ya ihraç edilmektedir. Çöpü ayıklanmış kırmızı kuru üzümün kantar fiyatı 75 – 90 kuruştur. İri karanın kantarı 65 – 85 kuruş, sultaniyenin kantarı 110–140 kuruş arasında değişmektedir. (106)
1920 yıllarında kurulmak istenen İzmir Yunan Üniversitesi için Karataş’taki İzmir Kız Lisesi’nin bulunduğu bina düşünülmekteydi. (107) Yine bu üniversiteye bağlı olarak açılacak Ziraat Fakültesi için Tepeköy’de 30.000 dönüm yer ayrılır.
GAZİEMİR GAZİEMİR
Copyright © 2008 gaziemirtarihi Tüm Hakları saklıdır. gaziemirtarihi@gmail.com
Portalımızda yayınlanan fotoğraflar Ercan ÇOKBANKİR'in arşivindendir.Kaynak gösterilerek ve portalımızın ilgili sayfasına link verilerek yayınlanabilir.Designed by E. Ç.