22. Bölüm: Çok eski bir köy, Seydiköy…
Çok eski bir köy, Seydiköy…
Avarız kayıtlarındaki tarih bize Seydiköy’ün, Tahtalu cemaatinin kurduğu köylerle, 1070 yılında da varlığını göstermektedir. Yaşı 60’ın üzerinde olan Seydiköy - Gaziemirliler, Emrez – Uzundere’deki Türkmen dediğimiz Alevi vatandaşlarımızı hatırlarlar. 1084’te, İzmir fethinde, bölgede yaşayanların ve burada yerleşmiş Türk boylarının varlığını görürüz. Emrez – Tahtalu - Ayasefut isimlerinin de bunu doğruladığı kanısındayız. Veya değindiğimiz gibi 1300 yıllarından, daha önceden bölgeye yerleşmiş Türklerin olabileceği görüşündeyiz.
Bu yerleşim isimlerinden yola çıkarak Seydiköy civarındaki 15. ve 16. yüzyıllarda, yani Osmanlı döneminde diğer yerleşimleri de yeri gelmişken inceleyelim. İzmir - Torbalı yolunun batısında, günümüzdeki adı Değirmendere olan, aynı taşıyan dağda Karacadağ köyü bulunur. Gerek Kızılca, gerekse Karacadağ’daki ‘ca’ ekleri sıfatlardan küçültme sıfatı türeten eklerdir. O zamanlar Diryanda (Yunanca Teriende) Nahiyesine bağlı Tahtalu ve Ovacık köyleri (78) ismin önünde büyüklük gösteren sıfatlar bulunan köylerdendir. Bu köylerin adları bazen Türkçe büyük ve küçük bazen de Arapça “Kebir” ve “Sagir” sıfatları verilmiş olarak geçer. 1529 tarihli Aydın Livası tahrir defterinde Tahtalu-yı Kebir ve Tahtalu-yu Sagir: Yine 1575 tarihli Sığla (Muğla) Livası defterinde de aynı kayıtlara (79) rastlıyoruz.
İzmir köyleri bu sayılanlardan ibaret değildir. İsminin nereden geldiği anlaşılmayan, hatta tam olarak okunamayan bazı köylerde vardır. İzmir in güneyinde ismine oldukça sık rastladığımız bir köyün adı ise Oğlananası’dır. Fakat yazılış şekli hep aynı değildir. 16.yüzyıl defterlerinde isim Oğlanas şeklindedir. 1478 tarihli mufassal defterinde ise Oğluanası olarak yazılmıştır. 1070 tarihli avarız defterinde ise Oğulduruk şeklindedir. 16.yüzyılda İzmir-Torbalı yolunun doğusunda ki köylerin Diryanda, batı tarafındakilerin ise Cumaovası nahiyesine bağlı olduklarını göstermektedir. Yine 1070 tarihli avarız defterinde ise İzmir merkez kazasının adı Mahkeme olduğu kaydı vardır. (80) Ancak 15 ve 16.yüzyıllarda bu ismin kullanıldığına dair herhangi bir belgeye sahip değiliz.
1460 defterinde Cumaovası köyleri olarak Çağış, Çamlu, Havlıağaç, Kesri, Gümüldür, Gökyaka, Çineme, Daruçay, Esen, Karacadağ, Palamut ve Sandulu yazılıdır. Emirdağ, Kayaş, Karahalil, Ovacık-ı Sagir, Ovacık - Kebir, Keremlü, Tahtal-u Kebir, Tahtal-u Sagir ve Kırıklar Diryanda’ya(81) bağlı köylerdir.
Seydiköy bir vakıf köyüdür. İzmir kazasındaki vakıf köyleri Urla - Seydiköy den ibaret değildir. Şehrin güneyinde Gazi Umur Bey tarafından İzmir deki Seyyid Mükremüddün zaviyesine vakıf edilmiş olmasından dolayı Seydiköy adıyla anılan köy bunların en büyüğüdür. (82) Köyün, Yavuz Sultan Selim saltanatındaki tahrirde, muaflar hariç nüfusu 230 neferdir. Bunun 171’i evli,59 u ise bekâr nüfusu meydana getirmektedir.1528 de hane mücerred ve muaf toplam 221 nefer görülmektedir.
GAZİEMİR GAZİEMİR
Copyright © 2008 gaziemirtarihi Tüm Hakları saklıdır. gaziemirtarihi@gmail.com
Portalımızda yayınlanan fotoğraflar Ercan ÇOKBANKİR'in arşivindendir.
Kaynak gösterilerek ve portalımızın ilgili sayfasına link verilerek yayınlanabilir.
Designed by E. Ç.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder