8 - İzmirTicaret Merkezi oluyor

8 - İzmirTicaret Merkezi oluyor
18 ve 19. Yüzyıldan itibaren İzmir hızla kentleşmeye başladı ve nüfus arttı. Gravürlerdeki manzaralar geçmişte kaldı.

Ticaret Merkezi İzmir

İzmir Osmanlı döneminde tam bir ticaret merkezi olmuştur. Caddelerden insanların birbirini omuzlayarak geçtiğini Evliya Çelebi nin kitaplarında okuyoruz. İzmir e gece-gündüz demeden yüz binlerce deve, at ve katır mal taşımaktadır. Limanda her an 100 civarında gemi vardır. Bu şehir her zaman çok ucuzdur. Bir yandan karadan, bir yandan denizden her türlü ticari mal gelmektedir. İzmir in üzüm, incir, bal, badem, sabun ve narı her zaman çok makbuldür. 1.830 yıllarında İzmir de 130 bin kişi yaşamıştır. (40) Ermeniler azınlıkta olmalarına rağmen altın ve gümüş işi ile uğraşmışlardır. Türkler tarım, dokumacılık ve halıcılıktan geçinmektedirler. Ticaret Rum, Yahudi ve Frenklerin elindedir. Türklerdeki yaygın düşünce memur olmaktır. Sanki kasıtlı yaratılan bu düşünce Türkleri ticari hayattan soğutmuş. Rumları da tam tersine bilinçli olarak ticari ve sınaî hayatın içine itmiştir. 1920 yılındaki bir Rum dergisinin kayıtlarında, İzmir esnafının %90’nın Rum olduğu görülmektedir. (41)< xml="true" prefix="o" namespace="">

İzmir her dönemde Avrupa’nın gerek ticari gerekse turizm bakımından ilgisini çekmiştir. Doğal güzellikleri dillerde dolaşmaktadır. Seyyahların öyle güzel anlatımları ve hayranlıkları vardır ki bunları sayfalara sığdıramazsınız. Alman seyyah Döbel ”Kadifekale den doğu tarafına baktığımızda vadi boyunca uzanan su kemerleri insanın hayranlığını çekiyor. Karşılıklı iki dağın arasında 50 ayak yüksekliğinde 3 ayak genişliğinde etrafında bağ bahçeler ve zakkum ağaçlarının doyumuna varılmıyor. Hele akşam gün batımını Kale’den izlemek insana heyecan veriyor.”diye yazar.

1829 yılında Sarıkışla inşa edilmiştir. Buraları dolgu topraktır. Daha sonrada Punta denen Alsancak doldurulacaktır. İzmir’in o güzel iki katlı evleri o yıllarda yapılacaktır. 1835’te İzmir körfezine akan Gediz nehrinin mecrası değiştirilecektir. 1850 de Damlacık Deresi ağzına Türk Hastanesi yaptırılacaktır. O yıllarda burası Yahudi mezarlığıdır. 1863 yılında Abdülmecit İzmir ziyaretinde Buca’daki at koşularını izler. 1856–1864 yıllarında Aydın, Kasaba (Turgutlu) tren yolu bitirilmiştir. Seydiköy’e ilk tren seferi 1,5 km’lik bir ek bağlantı ile başlamıştır. (42)

1880 yıllarında İzmir yoğun bir göçe sahne olmuştur. Anadolu’dan ve Adalardan büyük bir Rum göçü olmuştur. Aynı dönemde Kırım, Rumeli, Girit ve Kafkaslardan Türk göçü de yoğunlaşmıştır. Bugünkü Hükümet Konağı 1850 yılında inşa edilmiştir. 1891 yılında da saat kulesi yapılmıştır.

1880 yıllarında İzmir’de 2 Fransızca, 5 Rumca, 1 Ermenice ve 1 de İspanyolca gazete çıkıyordu. 13 Mart 1884 tarihinde ilk sayısı çıkan NEVRUZ İzmir’in ilk Türkçe edebi ve fikri dergisi oldu. Bunu çıkaran Halit Ziya, Tevfik Nevzat ve Bıçakçızade Hakkı 1886 tarihinde HİZMET gazetesini kurdular. Tevfik Nevzat’ın AHENK ve Bıçakçızade Hakkı’nın İZMİR’i 1 Haziran 1896 çıktı. Türkçe dergiler ise 1898’de 3 taneydi. Bunlar TERAKKİ, ŞULE-İ EDEP ve MUKTEBES. Aynı yıl İzmir de Türkçe 4 gazete çıkıyordu. AYDIN, HİZMET, AHENK (43) ve İZMİR. Bunlara Türkçe-Rumca çıkan Osmanlı TERAKKİ-İ ZİRAAT, Türkçe-Rumca –Fransızca çıkan REHBER-İ TİCARET, Türkçe-İspanyolca çıkan MESERRETİ ekleyebiliriz. Ayrıca 4 Rumca,4 Fransızca, 2 İspanyolca ve 1 Ermenice gazete çıkıyordu. Türkçe dergilere 1908 de çıkan GENCİNE-İ EDEP ide ilave edebiliriz.

1908 yılında İzmir de şu binalar vardır. 53 Cami, 51 Mescit, 15 Medrese, 15 Tekke, 8 Kütüphane, 7 Türbe, 35 Kilise, 17 Havra, 87 Okul, 10 Hastane 39 Matbaa, 63 Değirmen, 38 Otel, 71 Gazino, 55 Lokanta, 7 Tiyatro, 168 Han, 713 Kahvehane, 437 Fırın, 31 Fabrika 241 İçki imalathanesi, 51 Çeşme - sebil, 18.000 işyeri ve 26928 ev. Bu rakamlar ticari ve sosyal hayatın canlılığını gayet güzel göstermektedir.

GAZİEMİR GAZİEMİR


Copyright © 2008 gaziemirtarihi | Tüm Hakları saklıdır.| gaziemirtarihi@gmail.com

Portalımızda yayınlanan fotoğraflar Ercan ÇOKBANKİR'in arşivindendir.
Kaynak gösterilerek ve portalımızın ilgili sayfasına link verilerek yayınlanabilir.
Designed by E. Ç.